ಈಚೆಗೆ ಫೇಸ್ಬುಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಜೋಗಿಯವರು ಒಂದು ಪೋಸ್ಟ್ ಹಾಕಿದರು. ಅದು ಇಲ್ಲಿದೆ:
"ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೊಂದು ಕಾದಂಬರಿಗಳು ಬರುತ್ತಿವೆ ಅಂದರೆ ಓದುವುದಕ್ಕೆ ಹಬ್ಬವೋ ಹಬ್ಬ. ಮಾರ್ಚ್ ಒಂದರಂದು ನನ್ನ ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಆಯಿತು. ಆ ನಂತರ ಬಂದ ಕಾದಂಬರಿಗಳ ಪೈಕಿ ಈಗ ನನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ಕಾದಂಬರಿಗಳಿವೆ.. ನೀವು ಕಂಡ, ಈ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲದ, 2020ರಲ್ಲಿ ಬಂದ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತಾ ಬನ್ನಿ.
1. ಸಂಸ - ಮಲೆಯೂರು ಗುರುಸ್ವಾಮಿ
2. ಗೈರ ಸಮಝೂತಿ- ರಾಘವೇಂದ್ರ ಪಾಟೀಲ
3. ಚುಕ್ಕಿ ಬೆಳಕಿನ ಹಾಡು - ಕರ್ಕಿ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ
4. ಕಾಲಯಾತ್ರೆ- ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ಹನೂರು
5. ಬೂಬರಾಜ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ- ಜನಾರ್ದನ ಭಟ್
6. ಅಂತು- ಪ್ರಕಾಶ್ ನಾಯಕ್
7. ಋಷ್ಯಶೃಂಗ- ಹರೀಶ ಹಾಗಲವಾಡಿ
8. ರಾಯಕೊಂಡ- ಕರಣಂ ಪವನ ಪ್ರಸಾದ್
9. ಕಾಡ ಸೆರಗಿನ ಸೂಡಿ- ಮಂಜುನಾಥ ಚಾಂದ್
10. ಕೆಂಪು ಮುಡಿಯ ಹೆಣ್ಣು- ಪಾಮುಕ್/ಓಎಲ್ಲೆನ್
11. ಪತ್ಮಂದೆ- ಅನುಬೆಳ್ಳೆ
12. ನೂರ್ ಜಹಾನ್- ವಿಜಯ ಸುಬ್ಬರಾಜ್
13. ಕರ್ತೃ- ಶ್ರುತಿ ಬಿಎಸ್
14. ಕಾದಂಬರಿ- ಸುಪ್ರೀತ್ ಕೆ ಎನ್
15. ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ -ಗುರುರಾಜ ಕೋಡ್ಕಣಿ
16. ಪುಂಸ್ತ್ರೀ - ಪ್ರಭಾಕರ ಶಿಶಿಲ
17. ಮಧ್ಯಘಟ್ಟ- ಶಿವಾನಂದ ಕಳವೆ
18. ವಿಳಾಸ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ- ವಸುಮತಿ ಉಡುಪ
19. ದಂದುಗ -ಅಮರೇಶ ನುಗಡೋಣಿ
20. ಜನನಾಯಕ- ಅಚಿಬೆ/ವಿಕ್ರಂ ಚದುರಂಗ
21. ಪಾತಾಳಗರಡಿ- ಎನ್ ಎಸ್ ಕೇಶವರಾಜು
22. ರಾಜಾವಾರ್ಡ್- ನಿಡಸಾಲೆ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ
23. ಮಂಜಿ ಮಹಾದೇವನ ಗಂಜೀ ಪುರಾಣ- ಜಿ ಎಸ್ ಭಟ್ಟ ಸಾಗರ
24. ರುಧಿರಾಭಿಷೇಕ- ಬಾಬು ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ
25. ಶೋಷಣೆ- ವಿಶ್ವಾಸ ಪಾಟೀಲ/ಚಂದ್ರಕಾಂತ ಪೋಕಳೆ
26. ತೇಜೋ ತುಂಗಭದ್ರಾ- ವಸುಧೇಂದ್ರ
27. ಹುಲಿ ಪತ್ರಿಕೆ- ಅನುಷ್ ಶೆಟ್ಟಿ
28. ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನ್ - ಜೋಗಿ"
ಆಮೇಲೆ ಕೆಲವು ಓದುಗರು ಸೇರಿಸುತ್ತ ಬಂದ ಕೃತಿಗಳು, ನಾನು ಸೇರಿಸಿದ ಕೆಲವೂ ಸೇರಿ ಪಟ್ಟಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತ ಹೋಯಿತು.
29. ಸು - ಪ್ರಸನ್ನ ಸಂತೇಕಡೂರು
30. ಮಿತಿ - ಧೀರಜ್ ಪೊಯ್ಯೆಕೊಂಡ
31. ಕಾಲಾಯ ತಸ್ಮೈನಮಃ - ಕೌಶಿಕ್ ಕೂಡುರಸ್ತೆ
32. ಕಾಡಿಗೊಂದು ಕಿಟಕಿ - ಎಂ. ದಾನೀಶ್
33. ಹುಳ - ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮಾಳಿಗಿಮನಿ
34. ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ - ನಾ ಮೊಗಸಾಲೆ
35. ಗೌರಿಯರು - ಅಮರೇಶ ನುಗಡೋಣಿ
================
ಕನ್ನಡಿಗರಿಗೆ ಕಾದಂಬರಿ ಅಂದಾಗ ನೆನಪಾಗುವ ಕೃತಿಗಳು ಕುವೆಂಪು ಅವರ ‘ಕಾನೂರು ಸುಬ್ಬಮ್ಮ ಹೆಗ್ಗಡಿತಿ’ ಮತ್ತು ‘ಮಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮದುಮಗಳು’, ಕಾರಂತರ ‘ಮರಳಿ ಮಣ್ಣಿಗೆ’, ‘ಬೆಟ್ಟದ ಜೀವ’, ‘ಮೈಮನಗಳ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿ’, ‘ಅಳಿದ ಮೇಲೆ’, ‘ಮೂಕಜ್ಜಿಯ ಕನಸುಗಳು’, ಮಾಸ್ತಿಯವರ ‘ಚಿಕವೀರ ರಾಜೇಂದ್ರ’, ಶಂಕರ ಮೊಕಾಶಿ ಪುಣೇಕರರ ‘ಗಂಗವ್ವ ಗಂಗಾಮಾಯಿ’ ಮತ್ತು ‘ಅವಧೇಶ್ವರಿ’, ಶಾಂತಿನಾಥ ದೇಸಾಯಿಯವರ ‘ಮುಕ್ತಿ’, ರಾವ್ ಬಹದ್ದೂರರ ‘ಗ್ರಾಮಾಯಣ’, ಮಿರ್ಜಿ ಅಣ್ಣಾರಾಯ ಅವರ ‘ನಿಸರ್ಗ’, ತರಾಸು ಅವರ ‘ದುರ್ಗಾಸ್ತಮಾನ’, ಎಸ್ ಎಲ್ ಭೈರಪ್ಪನವರ ‘ಗೃಹಭಂಗ’ ಮತ್ತು ‘ವಂಶವೃಕ್ಷ’, ತೇಜಸ್ವಿಯವರ ‘ಕರ್ವಾಲೊ’ ಮತ್ತು ‘ಚಿದಂಬರ ರಹಸ್ಯ’, ಲಂಕೇಶರ ‘ಮುಸ್ಸಂಜೆಯ ಕಥಾಪ್ರಸಂಗ’, ವ್ಯಾಸರಾಯ ಬಲ್ಲಾಳರ ‘ಬಂಡಾಯ’, ಯಶವಂತ ಚಿತ್ತಾಲರ ‘ಶಿಕಾರಿ’ ಮತ್ತು ‘ಪುರುಷೋತ್ತಮ’, ಯು ಆರ್ ಅನಂತಮೂರ್ತಿಯವರ ‘ಸಂಸ್ಕಾರ’, ಚದುರಂಗರ ‘ವೈಶಾಖ’, ನಿರಂಜನರ ‘ಮೃತ್ಯುಂಜಯ’, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಆಲನಹಳ್ಳಿಯವರ ‘ಭುಜಂಗಯ್ಯನ ದಶಾವತಾರಗಳು’ ಮುಂತಾದ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಕೃತಿಗಳು. ಬಹುಶಃ ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಇಪ್ಪತ್ತು - ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ಕಾದಂಬರಿಗಳಾಗಿ ಸದಾ ಕಾಲ ನಿಲ್ಲಬಲ್ಲ ಕೃತಿಗಳಿವು.
ಅದೇ ನವ್ಯೋತ್ತರ ಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ ಅಂಥ ಕಾದಂಬರಿಗಳು ಎಷ್ಟಿವೆ ಎಂದು ಕೇಳಿದರೆ, ಅಂಥ ಎಂದರೆ ಯಾವ ಬಗೆಯವು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಎದ್ದು ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.
ಕಾದಂಬರಿಯ ಕುರಿತು ಅದೊಂದು ಪ್ರಕಾರ ಎಂದು ನೋಡುವಾಗ ನಮಗೆ ಹುಟ್ಟುವ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಏನು? ಅದೇ ಒಂದು ಕಾದಂಬರಿಯ ಓದು ಕೊಡಬೇಕಾದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಅನುಭೂತಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಹೇಳುವುದಾದಲ್ಲಿ ಅದು ಇರಬೇಕಾದ್ದು ಹೇಗೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ತೀರ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾದವು. ಹೋಲಿಕೆಯೇ ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯದು ಕೆಟ್ಟದ್ದು ಎನ್ನುವುದೂ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೆ, ಕೆಲವೊಂದು ಕೃತಿಗಳನ್ನೇ ಮಾನದಂಡವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ನಾವು ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ ಎನ್ನುವುದನ್ನೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಂತೆ.
ಕಾದಂಬರಿ ಎಂದರೇನು, ಸಣ್ಣಕತೆಗಿಂತ ಅದು ಹೇಗೆ ಭಿನ್ನ ಎನ್ನುವ ಬಗ್ಗೆ ವಿವೇಕ್ ಶಾನಭಾಗ್ ಅವರು ಶಾಂತಿನಾಥ ದೇಸಾಯಿಯವರ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತ ವಿವರಿಸಿದ್ದರು.
“ನಾನು ಯಾವಾಗ್ಲು ಈ ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನ ಕೊಡ್ತ ಇರ್ತೇನೆ; ಅದನ್ನು ಶಾಂತಿನಾಥ ದೇಸಾಯಿ ಹೇಳಿದ್ರು. ಅದೇನಂದ್ರೆ, ಕತೆಯಂದ್ರೆ ಒಂದು ಮರದ ಮೇಲೆ ಹತ್ತಿ ಅದ್ರ ಹಣ್ಣು ತಿಂದ್ಹಂಗೆ, ಕಾದಂಬರಿ ಅಂದ್ರೆ ಇಡೀ ತೋಟದಲ್ಲೆ ಓಡಾಡಿ, ನಿಮ್ಗೆ ಬೇಕಾದ ಹಣ್ಣು ಕಿತ್ಹಂಗೆ ಅಂತ. ಅಂದ್ರೆ ನಿಮಗೆ ಹೇಳ್ಬೇಕಾಗಿದ್ದೇನಂದ್ರೆ, ಒಟ್ಟು ಎರಡೂ ಮಾಧ್ಯಮ ಇದ್ಯಲ್ಲ, ಅದಕ್ಕದಕ್ಕೆ ಭಿನ್ನವಾದ ಒಂದು ಜೀವನದೃಷ್ಟಿ ಬೇಕಾಗತ್ತೆ. ಎರಡನ್ನು ಬರೀಬೇಕಾದ್ರೆ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಥಿತಿ, ಅದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಸಿದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಲೋಕದೃಷ್ಟಿ ಎಲ್ಲವೂ ತುಂಬ ಭಿನ್ನವಾದದ್ದು. ಆದ್ರಿಂದ ಒಂದು ಕತೆ ಬರೀತ ಬರೀತ ಕಾದಂಬರಿಯಾಗೋದಿಲ್ಲ ಅಥ್ವಾ ಒಂದು ಉದ್ದ ಕತೆ ಕಾದಂಬರಿಯಾಗೋದಿಲ್ಲ. ಕಾದಂಬರಿಗೆ ತುಂಬ ಆಳ ಬೇಕು. ಅಂದ್ರೆ, it is about total experience... ಅಂಥ ಒಂದು ಪೂರ್ಣ ಅನುಭವದ ಒಂದು ಮಾಧ್ಯಮ ಅದು. ಆದ್ರೆ ಕತೆ ಅಂದ್ರೆ ಹಾಗಲ್ಲ. ಅದರ ಅಳತೆ ಚಿಕ್ಕದು, ಆಮೇಲೆ ಅದ್ರಲ್ಲಿ ನೀವು ಹೇಳಬೇಕಾದ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನ ಚುರುಕಾಗಿ ಹೇಳ್ಬೇಕು, ಒಂದು ಮಾಧ್ಯಮ ಆಗಿ ಅದು ಬೇರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಕತೆಗಾರನಿಗೆ ಮತ್ತು ಕಾದಂಬರಿಕಾರನಿಗೆ ಇರಬೇಕಾದ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಎರಡೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆ. ಆಮೇಲೆ ಕಾದಂಬರಿ ಬರೆಯುವಾಗ ಹೆಚ್ಚು ಸಾವಧಾನ ಬೇಕು ಅಂತ ನನಗನಿಸುತ್ತೆ. ಅಂದ್ರೆ ಸಾವಧಾನ ಅನ್ನೋದು ನಾನು ನಿಮಗೆ ಒಂದನ್ನ ತಿಳ್ಕೊಂಡು, ಒಂದನ್ನ ಅರಗಿಸಿಕೊಂಡು, ಒಂದನ್ನ ಸಮಾಧಾನವಾಗಿ ಹೇಳುವ ರೀತಿ. ಸಮಾಧಾನ ಅನ್ನೋದನ್ನ ತುಂಬ metaphoricalಆದ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ನೀವದನ್ನ ತಗೊಳ್ಬೇಕು. ಸಮಾಧಾನಕರವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನ ಹೇಳ್ಬೇಕು. ಸೊ, ಈ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯಿಂದ ಎರಡೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಿನ್ನವಾದ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಂತ್ಲೆ ನನಗೆ ಅನ್ಸುತ್ತೆ. ಆಮೇಲೆ ನಾನು ಈ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನ ಬರೀತಾ ಇರೋದಿಕ್ಕೂ ಮತ್ತೆ ಆ ತರ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನಾನು ಈಗ ಎರಡು ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನ ಬರೆಯೋದಿಕ್ಕು ಇದೇ ಒಂದು ಕಾರಣ; ಯಾಕಂದ್ರೆ ಅದು ನನಗೆ ಅದು ಹೆಚ್ಚು space ಕೊಡುತ್ತೆ ಅಂತ ನನಗನಿಸಿದೆ.”
2003ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಹರೀಶ್ ಕೇರ ಅವರು ಉದಯವಾಣಿ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕದಲ್ಲಿ ಬರೆಯುವ ಮತ್ತು ಬರೆಯದಿರುವ ಕಷ್ಟ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂವಾದ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಲೇಖನ ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾದ ಹತ್ತು ಹಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿತ್ತು.
"ಮರೀಚಿಕೆಯಾದ ಕೆಲವೇ ಏಕಾಂತದ ಘಳಿಗೆಗಳು ದೊರಕಿದಾಗ ಅವುಗಳನ್ನು ಕ್ಷಿಪ್ರ, ಸರಳ ಮತ್ತು ಅಷ್ಟೇನೂ ಆತ್ಮವಿಲ್ಲದ ಬರಹಗಳು ನುಂಗುತ್ತವೆ............ಅಂದರೆ ಅರ್ಥ ಇಷ್ಟೆ. ಇದು ಚೆದುರಿ ಹೋದ ಕಥನಗಳ ಯುಗ. ಇಲ್ಲಿ ಇಡಿ ಇಡೀ ಘನೀಕೃತವಾದ ಕಾದಂಬರಿ, ಒಂದು ಜೀವನ ದರ್ಶನವನ್ನು ಒಂದು ಬೀಸಿನಲ್ಲಿ ಕೊಡಬಹುದಾದ ಕೃತಿಗಳು - ಅಂದರೆ ಮರಳಿ ಮಣ್ಣಿಗೆ, ಮಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮದುಮಗಳು, ಗ್ರಾಮಾಯಣದಂಥ ಕೃತಿಗಳು ವರ್ತಮಾನ ಕಾಲದಲ್ಲಿಲ್ಲ."
ಹದಿನೇಳು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಅದೇ ಪ್ರಶ್ನೆ ಇವತ್ತಿಗೂ ಪ್ರಸ್ತುತವೇ ಅನಿಸುವುದು ನಿಜ.
ಈಗ ಕಾದಂಬರಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಬದಲಾಗಿರುವಂತೆಯೂ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಸಣ್ಣಕತೆಯೊಂದು ಕಾದಂಬರಿಯಾಗಿ ಬದಲಾದ ಸಾಕಷ್ಟು ಉದಾಹರಣೆಗಳು ನಮಗೆ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ನಾ ಮೊಗಸಾಲೆಯವರು ತಮ್ಮ ‘ಧಾತು’ ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಿಸುತ್ತ ಹೇಳಿದ ಮಾತುಗಳು, ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ಹನೂರ ಅವರು ತಮ್ಮ ‘ಅಜ್ಞಾತನೊಬ್ಬನ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ’ಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿರುವ ಮಾತುಗಳು, ಅವರು ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ‘ಕಾಲ ಯಾತ್ರೆ’ ಕಾದಂಬರಿಯ ಮೊದಲಿಗೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿರುವ ಮಾತುಗಳು, ಮೊಗಳ್ಳಿ ಗಣೇಶ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕಾದಂಬರಿ ‘ಕಿರೀಟ’ದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿರುವ ಮಾತುಗಳು, ಕರ್ಕಿ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿಯವರು ತಮ್ಮ ‘ಚುಕ್ಕಿ ಬೆಳಕಿನ ಜಾಡು’ ಕಾದಂಬರಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿರುವ ಮಾತುಗಳೆಲ್ಲವೂ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿ ಅವರದೇ ಇನ್ನೊಂದು ಸಣ್ಣಕತೆಯತ್ತ ನಮ್ಮ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವಂತಿವೆ.
ಅಲ್ಲದೆ ಇವತ್ತು ಪುಂಖಾನುಪುಂಖ ಬರುತ್ತಿರುವ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಾದಂಬರಿಗಳು ಒಟ್ಟಾರೆ ಅನುಭೂತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಣ್ಣಕತೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದ್ದೇನನ್ನೂ ದಯಪಾಲಿಸದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿಯೇ ಇರುವುದು ಕೂಡ ಸುಳ್ಳಲ್ಲ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ಪಾತ್ರಗಳ ಸರಳವಾದ ಒಂದು ಕತೆಯಷ್ಟೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಆ ಪಾತ್ರಗಳ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರಬಹುದಾದ ಯಾವತ್ತೂ ಕತೆಗಳು ಸದ್ಯಕ್ಕಂತೂ ಹಿನ್ನೆಲೆಗೆ ಸೇರುತ್ತವೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಈ ಕತೆ ಮುಗಿಯುವವರೆಗೆ ಅಮಾನತ್ತಿನಲ್ಲೇ ತೆಪ್ಪಗೆ ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಬೇರಾವುದೇ ಪಾತ್ರಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಎಂಟ್ರಿ ಪಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಊರಿನ ಶಾಲೆ, ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹಿರಿಯರು, ಮಕ್ಕಳು, ದನಕರುಗಳು, ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಹವಾಮಾನದ ಏರಿಳಿತಗಳು, ರಾಜಕೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳು ಯಾವುವೂ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿಯ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಪೂರ್ವನಿರ್ಧಾರಿತ ಕತೆಯ ಸೆಳೆತಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕ ದರಗಲೆಯಂತೆ ಧಾವಂತದಿಂದ ಪಾತ್ರಗಳು ಚಲಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆ ಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಅವು ಒಮ್ಮೆಗೇ ತಣ್ಣಗಾಗಿ ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಬದುಕು ಹೀಗೆ ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಗೊತ್ತು. ಹಾಗಾಗಿಯೇ, ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲದ ಬಳಿಕ ಓದುಗನಿಗೆ ಬೇಕೆಂದರೂ ಆ ಕಾದಂಬರಿಯ ಯಾವ ಪಾತ್ರವೂ, ಕತೆಯೂ ನೆನಪಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ನಾವು ಓದಿದ ಮಹತ್ವದ ಕೆಲವು ಲೇಖಕರ ಎಷ್ಟು ಕತೆ ಅಥವಾ ಪಾತ್ರಗಳು ನಮಗೆ ಥಟ್ಟನೆ ಬೇಕೆಂದಾಗ ನೆನಪಾದಾವು? ಹಾಗೆಯೇ ಎಷ್ಟು ಕಾದಂಬರಿಗಳು ನಮ್ಮ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತಿವೆ? ಅದೇ ಮೇಲೆ ಹೆಸರಿಸಿದ ಕನ್ನಡದ ಇಪ್ಪತ್ತು-ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ಕಾದಂಬರಿಗಳ ಹೆಸರು ಕೇಳಿದ್ದೇ ಆ ಕೃತಿಯ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದಂಶ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ ಹಾದು ಹೋಗದೇ ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವೆ?
ಕಾದಂಬರಿಯ ಸ್ವರೂಪವೇ ಡೈಲ್ಯೂಟ್ ಆಗುತ್ತಾ ಅದು ಸಣ್ಣಕತೆಯದೇ ವಿಸ್ತರಿತ ರೂಪವಾಗಿ ಬದಲಾಗುವುದರಲ್ಲಿ ಮೂರು-ಮೂರೂವರೆ ಸಾವಿರ ಪದಗಳ ಇತಿಮಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸಣ್ಣಕತೆಯ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಒಂದೂವರೆ ಪದಮಿತಿಗಿಳಿಸಿದ ಮತ್ತೀಗ ಸಣ್ಣಕತೆಗಳಿಗೇ ಕೊಕ್ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಪಾತ್ರವೂ ಇರುವಂತಿದೆ.
ಇದಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಕಾದಂಬರಿಯ ಓದು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಣ್ಣಕತೆಯ ಓದಿನ ಮಟ್ಟದ ಅನುಭೂತಿಯನ್ನಾದರೂ ಕೊಡಲು ಸಮರ್ಥವಾದ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ದಿನದಿನಕ್ಕೆ ಮನದಟ್ಟಾಗುತ್ತಿರುವ ಹೊತ್ತಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತಿರುವ ಕಾದಂಬರಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಸ ಭರವಸೆ ಹುಟ್ಟಿಸಬೇಕೋ, ಅನುಭವ ಕಲಿಸಿದ ಪಾಠದಿಂದ ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹೀತ ಮನೋಭಾವ ತಾಳಬೇಕೇ ಹೇಳುವುದು ಕಷ್ಟ. ಏಕೆಂದರೆ, ಸೃಜನಶೀಲ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರೂ ಯಾರಿಗೂ ಮುಂಗಡವಾಗಿ ಗ್ಯಾರೆಂಟಿ/ವಾರಂಟಿ ಕೊಡಲಾರರು. ಒಂದು ಬರಹ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಂದರೆ ಅದು ಎಷ್ಟೋ ಬಾರಿ ಅದೃಷ್ಟದ ಫಲ! ನಾನು ಚೆನ್ನಾಗಿಯೇ ಬರೆಯುತ್ತೇನೆಂದಾಗಲೀ, ಓದುಗನ ಎಲ್ಲಾ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವೆನೆಂದೋ ಬರಹಗಾರ ವಾಗ್ದಾನ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯಿದೆ. ಆದರೆ, ಓದುಗನಿಗೂ ಚೆನ್ನಾಗಿಲ್ಲದ್ದನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿದೆಯಲ್ಲವೆ! ಅವನು ಅದನ್ನು ಹೇಳದೇ (ಯಾರಿಗೂ ಬೇಜಾರು ಉಂಟು ಮಾಡದೆ) ಬಾಯಿ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಚೆನ್ನ ಎಂದಾದರೆ, ಬಾಯಿ ತೆರೆಯಬೇಕು ಯಾರು!
ಮೂಲತಃ ನಮಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯ ಯಾಕೆ ಬೇಕು? ಸಾಹಿತ್ಯದಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಏನು ಉಪಯೋಗವಿದೆ ಎನ್ನುವಂಥ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಅಗತ್ಯ ಈಗ ಇನ್ನೊಂದೇ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಡುತ್ತಿದೆ. ಸಾಹಿತ್ಯದಿಂದ ಮನುಷ್ಯ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಬುದ್ಧ, ಹೆಚ್ಚು ಉದಾರ, ಹೆಚ್ಚು ಮಾನವೀಯ, ಹೆಚ್ಚು ವಿಶಾಲ ಮನೋಭಾವದವ ಮತ್ತು ಸಹಿಷ್ಣು ಆಗುತ್ತಾನೆಂದು ಒಪ್ಪುವುದಾದರೆ ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತಿಗಳೇ ಯಾಕೆ ಹಾಗೆ ಆಗಿಲ್ಲ?
ಸಾಹಿತ್ಯದ ಓದು ಮನುಷ್ಯನ ಭಾವಕೋಶವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ, ಅವನಿಗೆ ಅವನ ವೈಯಕ್ತಿಕವೆನ್ನಬಹುದಾದ ಒಂದು ಸ್ಪೇಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನ ಲಹರಿಗೆ ಭಾಷೆಯ ನೆರವನ್ನು ಒದಗಿಸಿ ಅವನನ್ನು ಅವನಿಗೆ ತೋರಿಸಿಕೊಡುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದೆಲ್ಲ ನಿಜವಾದರೆ ಮೊದಲು ಅದರ ಫಲಾನುಭವಿ ಸ್ವತಃ ಸಾಹಿತಿಯೇ ಆಗಬೇಕಲ್ಲವೆ? ಅವನಿಗೇ ದಕ್ಕದೇ ಹೋದುದನ್ನು, ಅವನ ಬಳಿಯೇ ಇಲ್ಲದ್ದನ್ನು ಅವನು ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ ಹೇಗೆ ಕೊಡಬಲ್ಲ?
ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಾಹಿತಿಗಳು ಹಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂದುಕೊಂಡು ಜನ ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಆರಾಧನಾ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಅದೇ ಜನ, ಮಠಾಧೀಶರು ರಾಜಕೀಯದ ಮಾತನಾಡುವುದನ್ನು ಸಹಿಸಿದವರು, ಸಾಹಿತಿಗಳು ಧರ್ಮ, ರಾಜಕೀಯ, ದೇಶ ಮುಂತಾದ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡದೆ ಬಾಯ್ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡಿರಬೇಕು ಎಂದೂ ಬಯಸಿದರು. ಅಂದರೆ, ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಜೀವನಾನುಭವವನ್ನು ಓದು ಕೊಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜೀವನಾನುಭವ ಇರುವವರು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವ ಸಾಮುದಾಯಿಕ ನಂಬುಗೆ ಛಿದ್ರಗೊಂಡಿದ್ದನ್ನು ನಾವು ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತಿಗಳಷ್ಟು ಅವಹೇಳನಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾದ ಇನ್ನೊಂದು ವರ್ಗ ಬಹುಶಃ ನಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಈ ಬಗೆಯ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ದೇಶದ ರಾಜಕೀಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪಲ್ಲಟಗಳು ಎಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವೋ ಅಷ್ಟೇ ಸಾಹಿತಿ ಸ್ವಕೇಂದ್ರಿತನಾಗಿ, ತನ್ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ/ಪ್ರಚಾರ/ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಎಂದೆಲ್ಲ ರಾಜಕೀಯ ನಡೆಸುತ್ತ ಜನಮನದಲ್ಲಿ ಕುಸಿದಿದ್ದು ಕೂಡ ಕಾರಣ. ಅವನು ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಫಲಾನುಭವಿಯಾಗಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಷ್ಟು ಸ್ವತಃ ಸಾಹಿತ್ಯದಿಂದ ಬೆಳೆಯಲಿಲ್ಲ. ಇಂಥವರು ಒಂದು ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸಾಹಿತ್ಯದಿಂದ ಕೊಡಬಹುದಾದ್ದು ಏನು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಜನ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಸಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಘನತೆಗೂ ಧಕ್ಕೆಯಾಯಿತು. ಅದೇ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸಾಹಿತಿಯೊಬ್ಬ ತನಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗತವಾಗಿ ಸಿಗುವ ಪುರಸ್ಕಾರ, ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಲಾಭಗಳಿಗೆ ತನ್ನ ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪ್ರಾತಿನಿಧಿತ್ವವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಉತ್ಸುಕತೆ ತೋರುತ್ತಿದ್ದ. ಒಬ್ಬ ಸಾಹಿತಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಪುರಸ್ಕಾರ ಸಿಕ್ಕರೆಷ್ಟು ಬಿಟ್ಟರೆಷ್ಟು, ಒಂದಲ್ಲಾ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಲಾಬಿ ಮಾಡಿಯೇ ಗಳಿಸಿರಬಹುದಾದ ಅದನ್ನು ಅವನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಿದರೆಷ್ಟು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡರೆಷ್ಟು ಎಂದು ಜನ ಅದಾಗಲೇ ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಅವನು ತನ್ನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮುಖವನ್ನೇ ಕಳಚಿ ಇಡಬೇಕಾಯಿತು.
ಆದರೆ, ಸಾಹಿತಿ ಎಂಥ ನೀಚನೇ ಆಗಿರಲಿ, ಬರೆಯಲು ಕೂತಾಗ ಅವನು ಬೇರೆಯೇ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಅವನಿಗೆ ಪಾಪಲೇಪವಿಲ್ಲ. ಸೃಜನಶೀಲ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಬೇರೆ, ನಾವು ಕಾಣುವ ಬರಹಗಾರನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಬೇರೆ. ಇದನ್ನು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ಮಯರಾದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಬರಹಗಾರನೂ ಒಪ್ಪುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಇವತ್ತು ಅಂಥ ಬರಹಗಾರನ ಜೊತೆಜೊತೆಗೇ ಇನ್ನೊಂದು ಬಗೆಯ ಬರಹಗಾರರ ತಳಿಯೂ ಹುಲುಸಾಗಿದೆ. ನಾವು ನೀವೆಲ್ಲ ಎಲಿಮೆಂಟರಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ತೆಂಗಿನಮರ (ದ ಮೇಲೆ) ದ ಕುರಿತು ಅಥವಾ ಬೇಸಿಗೆಯ ರಜೆಯ ಬಗ್ಗೆಯೋ ಪ್ರಬಂಧ ಬರೆದ ಹಾಗೆ ಕತೆ-ಕಾದಂಬರಿ ಬರೆಯುವವರು! ಇವರಿಗೆ ಆ ತನ್ಮಯತೆ ಎಂದರೇನೆಂದೇ ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇವರಿಗೆ ಕತೆ, ಸಿನಿಮಾ ಕತೆಯಿದ್ದ ಹಾಗೆ ಮುಖ್ಯಾತಿ ಮುಖ್ಯ. ಹುಡುಕಾಟವೇನಿಲ್ಲ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ. ಕತೆಯನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಹೇಳಿಬಿಡುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಹಾಗಾಗಿ ಇವರು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಮೈಮರೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಇವರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸೃಜನಶೀಲ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಎನ್ನುವುದೆಲ್ಲ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇರುವುದೆಲ್ಲ ಮಹಾನ್ ಲೇಖಕನ ಫೋಸು ಒಂದೇ.
ಮೊದಲಿಗೆ ಸಾಹಿತಿ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ದೂರವಾಗಿದ್ದನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ಕಾರಂತರು ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪುತ್ತೂರು, ಸುಳ್ಯ, ವಿಟ್ಲ ಸೀಮೆಯನ್ನು ಸುತ್ತಿದವರು. ಬ್ರಹ್ಮಾವರ, ಬಾರ್ಕೂರು, ಸಿದ್ಧಾಪುರ ಸೀಮೆಯನ್ನು ಸುತ್ತಿದವರು. ಬೈಂದೂರು, ಭಟ್ಕಳ, ಕುಮುಟಾ ಸುತ್ತಿದವರು. ಊರೂರು ಸುತ್ತುವಾಗ ಮಂದಿ ತಮ್ಮ ಸಂಬಂಧಿಕರ ಅಥವಾ ಪರಿಚಯಸ್ಥರ, ಅದೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಊರಿನ ಅನುಕೂಲಸ್ಥರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಂಗುತ್ತಿದ್ದ, ಹೋಟೇಲು, ಲಾಡ್ಜುಗಳಿಲ್ಲದ ದಿನಗಳವು. ಕಾರಂತರಲ್ಲಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೋ, ಬಡತನಕ್ಕೋ ನೆರವು ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದ ಮಂದಿಯನ್ನು ಕೂಡಾ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡು, ನಿನ್ನ ಮನೆ ಎಲ್ಲಾಯಿತು, ಅಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದವರೋ ಬೇರೆ ಕಡೆಯಿಂದ ಬಂದು ನೆಲೆಯಾದವರೋ, ಮೂಲ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಈಗ ಯಾರಿದ್ದಾರೆ, ನಿನ್ನ ತಂದೆ ಏನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ತಾಯಿ ಎಷ್ಟು ಕಲಿತಿದ್ದಾರೆ, ನೀವು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳು, ಅವರೆಲ್ಲ ಎಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ, ಏನೇನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಮುಂದೇನು ಮಾಡಬೇಕಂತ ಇದ್ದಿ ಎಂದೆಲ್ಲ ಎಷ್ಟು ಕುತೂಹಲ ಮತ್ತು ಆಪ್ತಭಾವದಿಂದ ವಿಚಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆಂದರೆ ಯಾರಿಗೂ ಯಾವತ್ತೂ ಈಯಪ್ಪ ನಾಲ್ಕು ಕಾಸು ಕೊಡಲು ಎಷ್ಟೆಲ್ಲ ಕೇಳುತ್ತಾರಪ್ಪ ಅನಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ತಾವು ಎಂದಾದರೂ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿಯ ಪಾತ್ರಗಳಾಗಬಹುದೇನೋ ಎಂಬ ಆಸೆಯೇ ಮೊಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು! ಆದರೆ ಕಾರಂತರ ಕುತೂಹಲಕ್ಕೆ ಅಂಥ ಉದ್ದೇಶಗಳಿದ್ದವೋ ಇಲ್ಲವೊ, ಆದರೆ ಅವರ ಜೀವನ ಪ್ರೀತಿಯಂತೂ ಅದರಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇವತ್ತು ನಮ್ಮ ವೈದ್ಯರು ಕೂಡ ನಾವು ವಿವರಿಸುವುದನ್ನು ಕೇಳುವ ಸಹನೆ ತೋರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ನಾವೇನು ತಿಂದೆವು, ನಾವು ಸಸ್ಯಾಹಾರಿಗಳೇ, ಮಾಂಸಾಹಾರಿಗಳೇ, ನಮ್ಮ ಜೀವನ ಶೈಲಿ ಹೇಗಿದೆ ಎಂಬುದೆಲ್ಲ ಬೇಕಾಗಿಯೇ ಇಲ್ಲ. ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಯಂತ್ರಗಳು ಚಿಟಿಕೆ ಹೊಡೆಯುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಕೊಡುವ ರಿಪೋರ್ಟುಗಳಿದ್ದರೆ ಸಾಕು.
ಆಗಲೂ ಸಾಹಿತಿಗಳ ನಡುವೆ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಜಗಳಗಳಿದ್ದವು, ಮನಸ್ತಾಪಗಳಿದ್ದವು. ಆದರೂ ಒಂದು ಮಟ್ಟದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಕೂಡಾ ಇತ್ತು. ಆದರೆ ಕಳೆದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಸ್ವರ ಎದ್ದ ನೆನಪಿದೆಯೆ ನಿಮಗೆ? ಎಸ್ ಎಲ್ ಭೈರಪ್ಪನವರ ಕಾದಂಬರಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಯು. ಆರ್. ಅನಂತಮೂರ್ತಿಯವರು ಎತ್ತಿದ ಅಪಸ್ವರವೇ ಕೊನೆಯದು. ಅಂದರೆ, ಎಲ್ಲಿ ಕಟುವಾದ ವಿಮರ್ಶೆ, ನಿಷ್ಠುರ ಪ್ರತಿಸ್ಪಂದನ ಇಲ್ಲವೋ ಅಲ್ಲಿ ನೀರು ಕೂಡ ಸರಾಗವಾಗಿ ಹರಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಈಗಿನ ವ್ಯಾಟ್ಸಪ್ ಗ್ರೂಪುಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಏನೆಂಬುದನ್ನು ಅದರ ಸದಸ್ಯರ ಮನೋಧರ್ಮ ಗಮನಿಸಿದರೆ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಸ್ಪರರನ್ನು ನೇವರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿಯೇ ಈ ಮಂದಿ ಮುಳುಗಿದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ.
ಅಂದರೆ ಆ ಮುಂದಿನ ತಲೆಮಾರು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವ-ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗುತ್ತ ಹೋಗಿದ್ದನ್ನು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ. ಇವತ್ತು ಸಿಟಿ ಬಸ್ಸುಗಳಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವ ಸಾಹಿತಿಗಳು, ವಠಾರದ/ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಸಾಹಿತಿಗಳು ಇದ್ದಾರೆಯೇ ಎನ್ನುವುದೇ ಅನುಮಾನ! ಇವರು ಯಾವತ್ತೂ ಸಿಟಿಬಸ್ಸಿನ ಕಂಡೆಕ್ಟರು/ಡ್ರೈವರುಗಳ ಜೊತೆ ಲೋಕಾಭಿರಾಮ ಮಾತನಾಡಲಾರರು. ತಮ್ಮದೇ ಕಚೇರಿಯ ಕಸಗುಡಿಸುವ, ನೆಲ ಒರೆಸುವ ಮಂದಿಯ ಕಷ್ಟಸುಖ ಕೇಳಲಾರರು. ಅಂಥವರ ಬಳಿ ಮಾತನಾಡುವುದೇ ತಮ್ಮ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಎಂಬ ಭಾವದ ಜೊತೆ ಅವರೇನಾದರೂ ಸಹಾಯ ಕೇಳಿದರೆ ಎಂಬ ಭಯವೂ ಸೇರಿರುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವದ ಬರಹಗಾರರೆಲ್ಲರೂ ಬೆಂಗಳೂರು ಅಥವಾ ಅಂಥವೇ ಜಿಲ್ಲಾಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಹುದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತರು. ಅವರು ಸದಾ ಬಾಗಿಲು ಮುಚ್ಚಿರುವ ಫ್ಲ್ಯಾಟುಗಳಲ್ಲಿಯೋ, ಹತ್ತಡಿ ಎತ್ತರದ ಕಾಂಪೌಂಡು ಗೋಡೆಯೊಳಗಿನ ಬಂಗಲೆಯಲ್ಲಿಯೋ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಓಡಾಟವೆಲ್ಲ ಎಸಿ ಕಾರುಗಳಲ್ಲಿ. ಎಸಿ ಕಾರಿನ ಬಾಗಿಲಿನಿಂದ ಇಳಿದವರೇ ಲಿಫ್ಟುಗಳ ಬಾಗಿಲುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಲಿಫ್ಟುಗಳ ಬಾಗಿಲಿನಿಂದ ಹೊರಬಿದ್ದಿದ್ದೇ ಫ್ಲ್ಯಾಟು ಅಥವಾ ಕಚೇರಿಯ ಬಾಗಿಲುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಿ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಇವರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನ ಯಾವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ, ಅವರ ಭಾಷೆ ಹೇಗೆ ಬದಲಾಗಿದೆ, ಅವರ ಬದುಕು ಹೇಗಿದೆ ಎನ್ನುವ ವಾಸ್ತವ ಚಿತ್ರವೇ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವರ ಕುರಿತು ಬರೆಯುವ ಮತ್ತು ತಾವು ಬರೆಯುತ್ತಿರುವಂತೆಯೇ ಅವರ ವಾಸ್ತವ ಇದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುವ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಒಂದು ಅಥೆಂಟಿಕ್ ಜಗತ್ತನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವಲ್ಲಿ ಮುಗ್ಗರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವರು ಬರೆಯುವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಓದಿದರೆ, ನಿಮಗೆ ಇವರೆಲ್ಲ ಚಿತ್ರಿಸುವ ಅದೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನ ಬದುಕು ಹೇಗಿದೆ ಎನ್ನುವುದರ ವಾಸ್ತವ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಇದ್ದರೆ, ತಕ್ಷಣ ಇವರು ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ಜಗತ್ತು ನೆಲಬಿಟ್ಟು ಎಷ್ಟು ಕಾಲವಾಗಿರಬಹುದೆನ್ನುವುದರ ಅರಿವು ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ.
ಆದರೆ ಇದರ ಅರಿವು ಓದುಗರಿಗೂ ಇಲ್ಲದಿರುವುದು ಇನ್ನೊಂದು ತಮಾಶೆ ಅಥವಾ ವಿಪರ್ಯಾಸ! ಏಕೆಂದರೆ, ಇವತ್ತು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದುವ ಹತ್ತು ಮಂದಿಯಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ಮಂದಿ ಸ್ವತಃ ಬರಹಗಾರರು ಮತ್ತು ಹತ್ತನೆಯವನು ಬರಹಗಾರನಾಗುವ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಈ ಓದುಗರು ಕೂಡ ಬರಹಗಾರರು ಬರೆಯುತ್ತಿರುವುದೇ ವಾಸ್ತವ ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದಾರೆಯೇ, ಅಥವಾ ಹಾಗೆ ಬರೆಯುವುದೇ ಸರಿ ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆಯೇ, ಅಥವಾ ಅವರಿಗಿರುವ ಜೀವನಾನುಭವವೂ ಅದೇ ನೆಲೆಯದ್ದೇ ಎನ್ನುವುದು ಪ್ರಶ್ನೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಹೊಸ ತಲೆಮಾರು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೂಡ ಅದೇ ಅಚ್ಚಿನಲ್ಲಿ ಎರಕ ಹೊಯ್ದಂತೆ ಇರುವುದು, ತೀರ ಹೊಸತನದ ಯಾವುದೂ ಬರುತ್ತಿಲ್ಲ ಎನಿಸುತ್ತಿರುವುದು ನಿಜ. ಏನನ್ನೂ ಬರೆಯದ, ಬರೆಯುವ ಅಭಿಲಾಶೆಯಿಲ್ಲದ ಒಬ್ಬ ಓದುಗ ನಿಮಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದರೆ, ಅವನನ್ನು ತಲುಪುವ ಉದ್ದೇಶ ಕೂಡ ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತಿಗೆ ಇಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತಿಗಳಿಗೆ ಈಗ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳ ಒಂದು ಪಟ್ಟಿ ಇದ್ದರೆ ಸಾಕೆಂಬ ಭಾವನೆಯಿದೆ. ಹಿಂದೆ ವಿಮರ್ಶೆಗಿದ್ದ ಮಹತ್ವ ಈಗ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಂದ ತುಂಬಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಸಿದ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಕೂಡಾ ಓದಿದವರು ಸಿಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅಥವಾ, ಆ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಕೂಡಾ ನೀವು ಆ ಸಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿಯೇ ಪಡೆಯಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯ ಸ್ಥಿತಿ. ಸಾಹಿತಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಬೇಸರವೂ ಇಲ್ಲ! ಬಹುಶಃ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಓದಿ ಕೃತಿಯನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಬಿಟ್ಟರೆ ಎಂಬ ಭಯವೂ ಇರಬಹುದು ಅನಿಸುವಂತೆ ಆ ಕೃತಿಗಳೂ ಇರುತ್ತವೆ. ಹಾಗಿದ್ದೂ ಅದನ್ನು ಓದದೆಯೇ ಅಂಥ ಸಾಹಿತಿಯನ್ನು ರೆಕಮಂಡ್ ಮಾಡುವ, ಅಂಥವರಿಗೆ "ಸಿಗಬೇಕಾದ್ದು ಸಿಗಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ತಾವೇ ಡಂಗೂರ ಸಾರುವ ಹಿರಿಯ ಸಾಹಿತಿಗಳೂ ಇದ್ದಾರೆಂದರೆ ಈ ಸಾಹಿತಿ-ಓದುಗ ಸರಪಳಿಯ ದುರ್ಬಲ ಕೊಂಡಿಗಳು ಕಣ್ಣಿಗೆ ರಾಚದೇ ಇರುವುದು ಹೇಗೆ? ಒಬ್ಬ ಸಾಹಿತಿಗೆ "ಸಿಗಬೇಕಾದ್ದು" ಆತ ಆ ಕೃತಿಯನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ ಎಂದಾದರೆ ಇನ್ನೆಂದಿಗೂ ಅದು ಸಿಗುವ ಸಂಭವವೇ ಇಲ್ಲ. ಓದುಗನಿಗೆ ಸಿಗುವುದಂತೂ ದೂರದ ಮಾತಾಯಿತು.
ಓದುಗ ಬೇಡ, ವಿಮರ್ಶೆ ಬೇಡ, ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲೊಂದು ಪುಸ್ತಕ ಇಷ್ಟು ಸಾಕು ಎನ್ನುವ ಮನೋಧರ್ಮದ ಸಾಹಿತಿ-ಓದುಗ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕೋದ್ಯಮ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡಿದೆ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ, ಇವತ್ತಿಗೂ ಆರೂವರೆ ಕೋಟಿ ಕನ್ನಡಿಗರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಆವೃತ್ತಿಯ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಪ್ರತಿಗಳು ಹಂಚಿ ಹೋಗುವುದು ಕಷ್ಟವೇ ಆಗಿದೆ. ಈ ಒಂದೆರಡು ಆವೃತ್ತಿಯ ಒಂದೆರಡು ಸಾವಿರ ಪ್ರತಿಗಳ ಖಾಸಾ ಓದುಗರು ಕೇವಲ ಸಾಹಿತಿಗಳೇ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಬೇರೆ ಸಾಕ್ಷ್ಯ ಬೇಕೆ?
ಇನ್ನೊಂದು, ನಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಹಿತಿಗಳು, ಹಿರಿಯರು ಕೂಡಾ, ಇಂಡಲ್ಜೆಂಟ್ ಆಗಿದ್ದಾರೆ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಅನ್ಯಮನಸ್ಕರು ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದಾದರೂ ಅನ್ಯಮನಸ್ಕತೆಯನ್ನು ನಾವು ಶೂನ್ಯಮನಸ್ಕತೆ ಎಂದು ಪರಿಭಾವಿಸುವ ಅಪಾಯವಿದೆ. ನಾನು ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು ಅದನ್ನಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಏಕಾಗ್ರತೆಯಿಲ್ಲ, ಅವರ ಫೋಕಸ್ ಮಾಡಬಲ್ಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಕುಂದಿದೆ, ತಾವು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟುತ್ತಿರುವ ಜಗತ್ತಿನೊಳಗೆ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಇಳಿಯಬಲ್ಲ ಅವರ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿಂದ ಅವರು ದೂರವಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಅಂದರೆ ಅವರ ಆಸಕ್ತಿ ಬೇರೆ ಹತ್ತಾರು ಕಡೆ ಹರಿದು ಹಂಚಿ ಹೋಗುತ್ತಿದೆಯೇ ಹೊರತು ಸಾಹಿತ್ಯದತ್ತ ಅವರ ಕನ್ವಿಕ್ಷನ್ ಕಡಿಮೆಯಿದೆ. ಆದರೆ, ಒಬ್ಬ ಸಾಹಿತಿಗೆ ಇದು ತೀರ ಅಗತ್ಯದ ಗುಣ. ಅದು ಇಲ್ಲದವರು ಅದನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ಇದ್ದವರು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು. ಏಕೆಂದರೆ, ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಗುರುಗಳಿಲ್ಲ. ಭಾಷೆ ಬರುವ ಯಾರೂ ಬರೆಯಬಹುದು ಎಂಬ ಒಂದು ಮೂಢನಂಬಿಕೆ ಎಲ್ಲರಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ ಅದು ಅಷ್ಟು ನಿಜವಲ್ಲ. ಸಾಹಿತ್ಯ ರಚನೆಗೆ ಓದು ತೀರ ಅಗತ್ಯ. ಎಷ್ಟು ಅಗತ್ಯವೆಂದರೆ, ಕನಿಷ್ಠ ಉದ್ದದ ಸಣ್ಣಕತೆಯೇ ಕಾದಂಬರಿ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಹೇಳದೆಯೇ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವಷ್ಟು. ತಾವು ಬರೆಯುತ್ತಿರುವುದರ ಬಹಳ ಪ್ರಬುದ್ಧ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ಹಿರಿಯರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವುದಾದರೂ ಗೊತ್ತಿರುವಷ್ಟು. ಇಲ್ಲವಾದಲ್ಲಿ ಈ ಕನ್ವಿಕ್ಷನ್, ಫೋಕಸ್ ಮತ್ತು ತನ್ಮಯತೆ ಎನ್ನುವುದರ ಅಗತ್ಯ ಅರ್ಥವಾಗುವುದು ಕಷ್ಟ.
ತುಂಬ ಹಿಂದೆ ವಿವೇಕ್ ಶಾನಭಾಗರ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಸುದೀರ್ಘ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ತಿದ್ದುವ, ಒಟ್ಟು ಆಕೃತಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಪುನರ‍್ರಚಿಸುವ ಸಂಕಷ್ಟಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತು ಬಂದಿತ್ತು. ಆಗ ಅವರು ಆಡಿದ ಮಾತುಗಳಿವು:
"...........ಕಾದಂಬರಿಯ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ. ಅಂದರೆ, ಒಂದು ದೀರ್ಘ ಕಾದಂಬರಿಯನ್ನು ಬರೆದು ಆದ ಮೇಲೆ ಅದರ ಒಳಗಡೆ ತುಂಬ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಒಂದು ಕಟ್ಟಡ ಇರುತ್ತದೆ ಅದರ ಒಳಗಡೆ. ಅಂದರೆ, ನೀವು ಆ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು, ಅದರ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನ ನೋಡಿದರೆ, ಅದು ವರ್ಷದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಿ, ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಋತುಮಾನಗಳಲ್ಲಿ, ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ, ದಿನದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಜರುಗುವಂಥದ್ದು. ಸೊ, ಅಷ್ಟೊಂದು ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸನ್ನ ನಾನು ಮತ್ತೆ, ಅದನ್ನ ಬರೆದು ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷ ಬಿಟ್ಟು ಮತ್ತೆ ಅದನ್ನ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡೋದಿದ್ಯಲ್ಲ, ಆವಾಗ ಅದು, ಅದರ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕೇ ಒಂದು ವಾರ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದ್ರೆ, ಅದೇ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ನೋಡಿ, ಆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಒಗ್ಗಿಕೊಳ್ಳಲಿಕ್ಕೆ, ಆವಾಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದಂಥಾ ಒಂದು process ಇದ್ಯಲ್ಲ, ಅದು ತುಂಬ ಡಿಮಾಂಡಿಂಗ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಕಾಣುವಾಗ ಕೆಲವೊಂದು ಸಂಗತಿಗಳು ಮೊದಲು ಕಂಡ ತೀವೃತೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸೋದಿಲ್ಲ, ಅಥವಾ ಆ ತೀವೃತೆಯಲ್ಲಿ ಆವಾಗ ನಾವು ಅದು ಅನಗತ್ಯ ಅಂತ ತಿಳ್ಕೊಂಡಿರ್ತೀವಿ, ಅಥವಾ ಬರೆಯುವಾಗ ಏನೋ ಒಂದು ಮನ್ಸಲ್ಲಿರುತ್ತೆ, ಬರೆಯುವಾಗ ಯಾವ್ದಾದರೂ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಅಂತ ಅನಿಸಿರುವ ಸಂಗತಿಗಳಿರ್ತಾವಲ್ಲ, ಅಂದ್ರೆ ಮುಖ್ಯ ಅಂತ ಕಾದಂಬರಿಯ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಒಳ್ಗಡೆ; ಅದು ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ, ಈ ಎಲ್ಲ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ಅದು ಬೇರೆಯೇ ತರ ಕಾಣಬಹುದು...."
ದಿನಗಳೆದಂತೆ ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತಿಗಳು ಈ ಏಕಾಗ್ರತೆಯ, ಫೋಕಸಿಂಗ್‌ನ, ತಮ್ಮ ಕಥಾಜಗತ್ತಿನೊಳಗೆ ಇಳಿದು ಅಲ್ಲಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ, ಸನ್ನಿವೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೈಮರೆತು ಸೃಷ್ಟಿಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದು ಹೋಗಬಲ್ಲ ಶಕ್ತಿ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕೆ ಅವರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿರುವ ಜೀವ ಜಗತ್ತಿನ ಸಕಲೆಂಟು ಸಂಗತಿಗಳು ಕಾರಣ ಅನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಪರಿಣಾಮ ಅವರು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಿರುವ ಕಾದಂಬರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಆಗುತ್ತಿದೆ.
ಇದು ನಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಬರುವುದು ನಾವು ಕನ್ನಡದೊಂದಿಗೆ ಓದುತ್ತಿರುವ ಬೇರೆ ಸಾಹಿತ್ಯದೊಂದಿಗೆ ತೌಲನಿಕವಾಗಿ ನೋಡುವಾಗಲೇ ಎನ್ನುವುದು ನಿಜ. ಅಂದರೆ, ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಗೊಂಡು ಬರುತ್ತಿರುವ ಅನ್ಯಭಾಷಿಕ ಕೃತಿಗಳ ಜೊತೆಗೇ ಕನ್ನಡದ ಕೃತಿಗಳನ್ನಿಟ್ಟು ಕಾಣುವಾಗ ಹುಟ್ಟುವ ಮಾತುಗಳಿವು. ಆದರೆ ಈ ಹೊರಗಿನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಸದಾ ಕೆನೆಪದರದ, ಸಾಕಷ್ಟು ಸೋಸಿ, ಶೋಧಿಸಿ ಆಯ್ದ ಕೃತಿಗಳೇ ಆಗಿರುತ್ತವೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಮರೆಯುವಂತಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಕನ್ನಡದ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಅನ್ಯಭಾಷೆಯ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೃತಿಗಳ ಜೊತೆಗಿಟ್ಟು ನೋಡುವುದು ಮತ್ತು ಮಾತನಾಡುವುದು ಸರಿಯೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಇದ್ದೇ ಇದೆ. ಆದರೆ, ಪರ್ಯಾಯದ ಲಭ್ಯತೆಯಿರುವಾಗ ಕನ್ನಡದ ಕೃತಿಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಗೆಲ್ಲಬೇಕಾದ, ತಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚುಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯವೂ ಇದ್ದೇ ಇದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ವಸುಧೇಂದ್ರರ ‘ತೇಜೋ ತುಂಗಭದ್ರಾ’ ಇಸಬೆಲ್ಲಾ ಅಯ್ಯಂಡೆಯ ‘ಅ ಲಾಂಗ್ ಪೆಟಲ್ ಇನ್ ದ ಸೀ’ ಜೊತೆ ನಿಂತು ಗೆಲ್ಲಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಮರೇಶ ನುಗಡೋಣಿಯವರ ‘ದಂದುಗ’ ಜೊಸೆ ಸಾರಾಮೊಗೊನ ‘ಬ್ಲೈಂಡ್‌ನೆಸ್’ ಜೊತೆ ಸೆಣಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹರೀಶ ಹಾಗಲವಾಡಿಯವರು ಹರ್ಮನ್ ಹೆಸ್ ಜೊತೆ ನಿಲ್ಲಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಶ-ಕಾಲ ಮೀರಿ ಇದು ಅನಿವಾರ್ಯ. ಏಕೆಂದರೆ, ಸರಳವಾಗಿ ಇವತ್ತು ನನಗೆ ಪರ್ಯಾಯ ಆಯ್ಕೆಗಳಿವೆ ಎನ್ನುವುದೇ ಉತ್ತರ ಅದಕ್ಕೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಯಾರಾದರೂ ‘ನಾನು ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಯ ಸಾಹಿತಿ, ನಾನು ಹಿಂದುಳಿದ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಸಾಹಿತಿ, ಹಾಗಾಗಿ ನನಗೆ ನನ್ನ ಬರವಣಿಗೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಗಮನಿಸದೆ, ಕೊಂಚ ಮೀಸಲಾತಿ, ರಿಯಾಯಿತಿ ಕೊಡಿ’ ಎಂದು ಕೇಳಿದರೆ ಅದು ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮೇಲ್ಜಾತಿಯವರ ಕಪಿಮುಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು, ಪ್ರಕಾಶನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಅವಕಾಶದ ಹತ್ತು ಹಲವು ವೇದಿಕೆಗಳು ನಡೆಸುವ ರಾಜಕೀಯ, ಅನ್ಯಾಯ, ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತ, ಜಾತೀಯತೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ನಾವು ಬೇರೆಯೇ ಹತಾರಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಾಬೇಕಿದೆಯೇ ಹೊರತು ಸುಲಭದಲ್ಲಿ ನುಸುಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಂದುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಬರದು. ಆದರೆ ಸದ್ಯ ಕನ್ನಡದ ಸ್ಥಿತಿ ಇದು.
ಬಹುಶಃ ಈ ಚಕ್ರದಿಂದ ಮುಕ್ತರಾಗಿ, ವರ್ಚ್ಯುಯಲ್ ಸಮುದಾಯದೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಕನೆಕ್ಟ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ, ಹೆಚ್ಚು ವಿಶಾಲವಾದ ವಸ್ತು, ವಿಶಾಲವಾದ ಕ್ಯಾನ್ವಾಸಿಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಒಗ್ಗುವ ಕಥಾನಕ, ಸಣ್ಣಕತೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದಕ್ಕೆ ಚಾಚಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಸಾಧ್ಯತೆಯುಳ್ಳ ಪ್ರಕಾರಕ್ಕೆ ತುಡಿಯುತ್ತಿರುವ ಲಕ್ಷಣದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಬಹುದೇ ಈ ಕಾದಂಬರಿ ಬರೆಯುವ ತುಡಿತ? ವಾಸ್ತವದ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸಿಗಲಾರದೇ ಹೋದುದನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಪಡೆಯುವ ಅವನ ಹೊಸ ತಂತ್ರವಿರಬಹುದೇ ಈ ಸೃಜನಶೀಲ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯ ಹಿಂದೆ? ಸುದೀರ್ಘವಾದ ಬರಹದಲ್ಲಿ ತನ್ಮಯತೆಯಿಂದ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕವೇ ಅವನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳ ಬಯಸುವ ಏನನ್ನೋ ಈ ಕಾದಂಬರಿಯ ರಚನೆ ಅವನಿಗೆ ಕೊಡುತ್ತಿರಬಹುದೆ?
ಬಹುಶಃ ಹೌದೆನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾದಂಬರಿ ಅವನಿಗೆ ಒಡ್ಡುವ ಸವಾಲು ಆ ಬಗೆಯದು. ಅದು ಕೊಡುವ ಸುಖವೂ ಅಂತಹುದೇ. ಮೂಲತಃ ನಮಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯ ಯಾಕೆ ಬೇಕು? ಸಾಹಿತ್ಯದಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಏನು ಉಪಯೋಗವಿದೆ ಎನ್ನುವಂಥ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಅಗತ್ಯ ಈಗ ಇನ್ನೊಂದೇ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಡುತ್ತಿದೆ. ಸಾಹಿತ್ಯದಿಂದ ಮನುಷ್ಯ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಬುದ್ಧ, ಹೆಚ್ಚು ಉದಾರ, ಹೆಚ್ಚು ಮಾನವೀಯ, ಹೆಚ್ಚು ವಿಶಾಲ ಮನೋಭಾವದವ ಮತ್ತು ಸಹಿಷ್ಣು ಆಗುತ್ತಾನೆಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತೇವೆ. ಸಾಹಿತ್ಯದ ಓದು ಮನುಷ್ಯನ ಭಾವಕೋಶವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ, ಅವನಿಗೆ ಅವನ ವೈಯಕ್ತಿಕವೆನ್ನಬಹುದಾದ ಒಂದು ಸ್ಪೇಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನ ಲಹರಿಗೆ ಭಾಷೆಯ ನೆರವನ್ನು ಒದಗಿಸಿ ಅವನನ್ನು ಅವನಿಗೆ ತೋರಿಸಿಕೊಡುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಕೂಡ. ಹಾಗಾಗಿ ಕಾದಂಬರಿ ಬರೆಯುವುದರ, ಅದನ್ನು ತಿದ್ದುವುದರ ಹಿಂದಿನ ಎಲ್ಲ ಶ್ರಮ, ಕಷ್ಟ, ತ್ರಾಸದ ಜೊತೆಗೇ ಅದು ಕೊಡುವ ಸಂತೃಪ್ತಿ, ಸಿದ್ಧಿ ಬಹುಶಃ ಕಾದಂಬರಿ ಪ್ರಕಾರದ ಅದಮ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿರಬೇಕು.
ಮುಂದೆ ಓದಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಡಾ.ಆನಂದ್ ಋಗ್ವೇದಿಯವರು "ಸಮಕಾಲೀನ ಕನ್ನಡ ಕತೆಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸ್ವರೂಪಗಳು: ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನ" ಎಂಬ ವಿಷಯವನ್ನಾಯ್ದುಕೊಂಡು ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪಡೆದವರು. ಇನ್ನಿಲ್ಲದಂತೆ ಹೊಸಬರ ಕೃತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದಾಯಕವೂ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕವೂ ಆದ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ಬರೆದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನೂ ಮೆರೆದವರು. ಪ್ರಸ್ತುತ "ಕರಕೀಯ ಕುಡಿ" ಕಥಾಸಂಕಲನ ಅವರ ಮೂರನೆಯ ಕಥಾಸಂಕಲನ. ಅವರು ವಿಮರ್ಶೆ, ಕವಿತೆ, ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನಪೂರ್ಣ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಬಂಧಗಳು ಎಂದೆಲ್ಲ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಹಲವಾರು ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ನುರಿತ ಬರಹಗಾರ ಕೂಡ. ಹಾಗಿದ್ದೂ, ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಿದಂತೆ ನಮ್ಮೊಳಗೇ ಒಬ್ಬರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮನದಿಂಗಿತವನ್ನೂ, ಲಹರಿಯನ್ನೂ, ಬದುಕಿನ ನೋವು ನಲಿವನ್ನೂ ಸದಾ ಉತ್ಸಾಹ, ನವಿರು ಹಾಸ್ಯ ಮತ್ತು ಹರಟೆಯ ಲವಲವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಹಾಗಾಗಿ ಆತ್ಮೀಯ ಗೆಳೆಯ ಎನಿಸುವಂತಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಚೈತನ್ಯ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲಾಸವನ್ನು ಕುಂದದಂತೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡುವುದೇ ದುಸ್ತರ ಎನಿಸುವ ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಂದು ಆದರ್ಶದಂತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದರೆ ಅತಿಶಯೋಕ್ತಿಯಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರನ್ನು ನಾನು ಮೊದಲಿಗೆ ಅಭಿನಂದಿಸಿ ಅವರ ಸಂಕಲನದತ್ತ ಹೊರಳುತ್ತೇನೆ. 
